WYKŁAD PLENARNY

Rola metabolizmu RNA w kształtowaniu odpowiedzi roślin na stresy abiotyczne na przykładzie regulacji krzewienia jęczmienia

prof. dr hab. Zofia Szweykowska-Kulińska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Profesor Szweykowska-Kulińska zajmuje się biogenezą mRNA i mikroRNA. Interesuje ją rola kluczowych białek metabolizmu RNA zaangażowanych w biogenezę i dojrzewanie mRNA i miRNA. W szczególności bada białka wiążące czapeczkę, CBP20, CBP80 i białko dojrzewania pri-miRNA SERRATE, które odkryła wraz ze współpracownikami, a które odgrywają ważną rolę w splicingu pre-mRNA. Bada powstawanie kompleksu białkowego (HYL1 (DRB1), SERRATE, CBP20, CBP80, DDL, DCL1) zaangażowanego w biogenezę mikroRNA oraz rolę innych białek (polimerazy RNA zależne od RNA i białek remodelujących chromatynę) w tym procesie. Jej zespół wykorzystuje techniki mikroskopowe, takie jak BiFC, FRET i FLIM-FRET, aby zbadać te interakcje białko-białko i ich rolę w biogenezie mikroRNA.

Jednymi z najważniejszych uwarunkowań środowiskowych dla Polski są niedobory wody oraz wiosenno-letnie zagrożenia suszą i wysokimi temperaturami. Jej badania pozwoliły zidentyfikować kilka białek zaangażowanych w metabolizm RNA, które wpływają na reakcję na suszę i stres cieplny. Jej dążeniem jest zastosowanie tych odkryć w roślinach uprawnych. Na przykład przeanalizowała rolę mikroRNA w suszy i wysokiej temperaturze u ziemniaka i jęczmienia, uzyskała rośliny o zwiększonej tolerancji na niedobór wody, a także ujawniła rolę mikroRNA w indukowanym przez wysoką temperaturę otoczenia  hamowaniu krzewienia. W badaniach wykorzystuje sztuczne mikroRNA i  RNAi do wyciszenia aktywności wybranych genów ziemniaka i jęczmienia.